معرفی واژه لومن
کلمه لومن ریشه لاتین دارد و معانی مختلفی مثل نور ، پنجره و درگاه دارد. لومن با معنای بینایی و دانش هم به نوعی در آمیخته است زیرا که نور اغلب با توانایی مشاهده کردن و فهمیدن در ارتباط است.
کلمه لومن به معنای امروزی و مدرن آن ابتدا در میانه قرن ۱۹ ام زمانیکه دانشمندان در حال تبیین و توسعه واحدهای استاندارد برای انتشار نور و امواج الکترومغتاطیسی بودند، به کار گرفته شد.
در نورسنجی، لومن برای توصیف قدرت نور دریافتی توسط چشم انسان به کار گرفته شده است و بنابراین امروزه یک فاکتور اساسی برای درک و مقایسه بین منابع مختلف نور است
تعریف لومن:
لومن ( Lumen ) یا شکل مخفف آن Lm واحد مورد قبول استاندارد SI برای بیان جریان نوری دریافتی توسط چشم انسان است و بیانگر مقدار کل نور قابل رویت ساطع شده از منبع نور مثل چراغ LED یا لامپ است.
لومن یا وات ؟
مهم است بدانیم که وات ( W ) و لومن ( Lm ) دو مفهوم متفاوت هستند. وات بیانگر میزان مصرف برق حین استفاده از محصول است. وات انرژی مصرف شده برای تولید نور را اندازه گیری می کند در حالیکه لومن نور خروجی قابل رویت را می سنجد.
چرا لومن مهم است؟
میزان لومن موقع خرید کالای روشنایی بسیار مهم است چرا که با دانستن آن در کنار دانستن میزان نیاز خود به روشنایی می توانیم تشخیص بدهیم کدام محصول را انتخاب کنیم و به چه تعداد از آن محصول احتیاج داریم.
لومن بالاتر نشان دهنده نور خروجی روشن تر است که هم برای روشنایی موضعی ( مثلا روشنایی سطح میز کار ) و هم برای روشنایی فضاهای بزرگ مفید است.
بهره نور و تعریف لومن بر وات ( Lm/W )
بیشترین کاربرد لومن وقتی است که آن را در ترکیب با وات به صورت لومن بر وات ( Lm/W ) استفاده می کنیم. این واحد دقیقا نشان می دهد که به ازای هر یک وات که مصرف و در واقع هزینه می شود، ( در قبض برق منظور می شود) چقدر نور دریافت می کنیم . این دقیقا تعریف کارآمدی یا راندمان است. طبیعتا همه تمایل داریم با فرض هزینه یکسان یعنی وات یکسان ، نور یعنی لومن بیشتری دریافت کنیم پس لومن بر وات هر محصول روشنایی بسیار پر اهمیت است.
یک تفاوت بزرگ چراغ ها و لامپ های سنتی قدیمی همین موضوع لومن بر وات است. چراغ های LED لومن یعنی نور بسیار بیشتری به ازای هر یک وات مصرف تولید می کنند.
آیا لومن درج شده بر روی کالا قابل اعتماد است؟
چگونه می توان از صحیح بودن مقدار لومن که توسط تولید کننده ادعا می شود مطمئن شد؟ اندازه گیری لومن معمولا با یک دستگاه کروی شکل انجام می گیرد که ابعاد بزرگی دارد و گران قیمت است. بنابراین چنین دستگاهی قابل دسترس عموم نیست.
خریدار برای راستی آزمایی لومن درج شده بر روی محصول ۲ راه دارد، ۱. روشن کردن محصول و مقایسه نور آن با کالاهای با کیفیت با لومن مشابه است. مثلا نور پنل ۳ وات برند ایلس ( eiles ) از تعداد بالایی از پنل های ۷ وات بازار به خصوص برندهای داخلی به وضوح بیشتر است. کافی است مشتریان نور این محصول را با نور محصولات دیگر برندها مقایسه کنند. و ۲. مقایسه وزن کالا با معدود کالاهای درجه یک موجود در بازار. شاید تعجب کنید اما وزن بیشتر کالا نشان دهنده تحمل حرارت بیشتر و در نتیجه تولید نور بیشتر است و قیمت کالا را بالا می برد.
بنابراین یک کار مفید این است که از فروشنده بخواهید کالا را برایتان روشن کند.
ملاحظات دیگر حین خرید:
هنگام انتخاب یک کالای روشنایی، ضروری است که فاکتورهای دیگری را نیز مورد نظر قرار بدهیم در مقاله «راهنمای خرید کالای روشنایی» مهمترین این موارد را توضیح داده ایم.
نتیجه گیری:
هنگام خرید کالای روشنایی، از مهمترین فاکتورهای انتخاب، لومن و لومن بر وات هستند. لومن نشان می دهد که روشنایی مورد نیاز شما در محیط خاص شما تامین می شود یا خیر. برای مثال نور لازم در فضای پارکینگ با نور لازم در اتاق مطالعه کاملا متفاوت است. لومن بر وات علاوه بر نشان دادن میزان نور، بهینه بودن آن به نسبت مصرف برق را هم مشخص می کند.